Het kan bestaan uit witlof en peentjes, maar ook uit sla, broccoli en sperziebonen.
‘Natuurlijk mis ik Lydia. Vaak denk ik aan wat ik haar nog allemaal zo had gegund. Er zijn bijvoorbeeld nog drie kleinkinderen bij gekomen. De gedachte dat zij hen nooit heeft leren kennen, is pijnlijk.
Haar handtas staat zelfs nog op een stoel in de gang. Ik voel me daar prettig bij, terwijl een ander dat misschien verdrietig vindt. Iedereen zal zijn of haar verlies anders verwerken. Volgens mij zijn daar geen regels voor, maar is het vooral de kunst om jezelf niet te ontregelen.’
In mijn boek met de titel ‘Met Verlies Niet Verloren’ en het gelijknamige online coaching programma laat ik mezelf zien in de meest kwetsbare periode van mijn leven. Ik trap af met mijn persoonlijke verhaal en hoe ik zelf, samen met mijn kinderen van toen 4 en 7 geworsteld heb om de rake klappen van het leven te incasseren.
Ook los van het programma is het boek voor iedereen die een ingrijpend verlies heeft geleden, een louterende uitgave waarin herkenbare reacties en gevoelens staan omschreven. Ik reik handvatten aan over hoe je na een groot verlies de regie op je leven weer zou kunnen herpakken.
Een realistisch boek waarvoor ik ook vijf mensen interviewde, die ieder op hun eigen manier rouwen om het verlies van hun dierbare. Hierboven citeer ik een gedeelte uit het verhaal van Ben, die zes jaar geleden zijn vrouw verloor aan de gevolgen van alvleesklierkanker.
Ben vertelt in het boek over hoe hij zijn leven na de dood van zijn vrouw Lydia redelijk snel wist te herpakken. Structuur maakte zijn leven weer overzichtelijk na de hectiek van een kort en heftig ziekbed dat eindigt met het overlijden van zijn dierbare.
Accepteren dat jouw leven mét jouw dierbare nooit meer terug komt, is niet eenvoudig. Laat staan weer structuur geven aan je nieuwe leven. Je realiseert je dat je oude ‘ik’ en je vertrouwde leven verleden tijd zijn. Dat heeft impact.
Je doorloopt als het ware een verandering naar een nieuwe identiteit. Je innerlijke navigatie is in de war en je stelt jezelf de vraag: ‘wie ben ik eigenlijk zonder mijn dierbare’, ‘waar sta ik eigenlijk in het leven, nu hij of zij er niet meer is?’ ‘Hoe ziet mijn toekomst er uit? En dat van mijn kinderen?’ Het lijkt of al je zekerheden verloren zijn gegaan. Alles wat tot nu toe zo vertrouwd was, is weggevallen.
Soms maak je kleine stappen en lijkt het of je weer even echt geluk ervaart. Zomaar, uit het niets word je ook weer teruggeworpen naar intens verdriet. Eén ding is zeker, het wordt nooit meer zoals het was.
Het rouwproces zul je moeten doorleven.
‘You have to feel it, to heal it’
Rouwen is geen proces waarvan je moet herstellen, zoals van een griepje. Je kunt niet terug naar het verleden. Je maakt stappen om weer een nieuw bestaan op te bouwen en dat gaat met vallen en opstaan.
Rouwen is geen kwestie van ‘verwerken’ (immers, afval verwerken we) of van ‘het een plekje geven’. Rouw doorleef je en blijft altijd bij je. Rouw blijft onderdeel van je nieuwe leven. Het komt onuitgenodigd, is heel aanwezig, ebt weer weg en steekt, op de meest onverwachte momenten, de kop op. Rouw is voortaan een deel van jou of jouw gezin.
Rouw gaat gepaard met verdriet, woede, ongeloof, angst of een gevoel van eenzaamheid en machteloosheid. Je zou kunnen zeggen dat rouw een verzamelnaam is voor een kakofonie aan gevoelens en emoties.
Ben omschrijft verdriet in ons interview als een verzamelwoord voor gevoelens die per persoon verschillen en ook nog eens per dag van een andere samenstelling kunnen zijn. ‘Verdriet is als groente’, zegt hij. ‘Het kan bestaan uit witlof en peentjes, maar ook uit sla, broccoli en sperziebonen’. Een bijzondere metafoor.
Mijn volgende blog
In mijn blogs staat soms één van mijn gasten centraal. In mijn volgende blog, citeer ik stukjes uit het interview met Benedict, die met ons deelt hoe zijn geloof hem heeft geholpen om zich met het verongelukken van zijn tweelingzus te verzoenen.
‘Ik ben nuchter zegt Benedict en heb een blij geloof waaraan ik nooit heb getwijfeld.
Geloof relativeert voor mij de zwaarte van het leven. Religie heeft echter geen antwoord op alles. Het is een pleister op de wond, maar de wond is er net zo goed.’
Het hele interview met Ben en met Benedict lees je in mijn boek Met Verlies Niet Verloren.
